Niezwykła dziedzictwo górnicze Chebzia i Orzegowa żyje w wagonikach węglowych – inicjatywa Towarzystwa Miłośników Orzegowa

Od niedawna, w bezpośrednim sąsiedztwie Stacji Biblioteka w miejscowości Chebzie, zwracają uwagę wyjątkowe pamiątki po dawnej działalności górniczej regionu. Są nimi symboliczne wagoniki kopalniane, które upamiętniają Kopalnię Węgla Kamiennego Paweł, czynną w latach 1847-1971, a następnie połączoną z kopalnią Wawel. Wyjątkowy symbol minionej epoki górniczej został uroczyście odsłonięty 21 sierpnia i stanowi jedyny w swoim rodzaju pomnik dawnego znaczenia kopalni „Paulus”. Zarówno pomysł na stworzenie tego unikalnego monumentu, jak i sama ceremonia odsłonięcia, były dziełem Towarzystwa Miłośników Orzegowa (TMO), które od lat z zaangażowaniem dba o zachowanie pamięci o nieistniejącym już przemyśle węglowym.

Symboliczny wagonik upamiętniający KWK Paweł to nie jedyna tego typu inicjatywa TMO. Kilka lat wcześniej, członkowie Towarzystwa wznieśli podobny monument w Orzegowie, związany z kopalnią Karol, założoną w 1873 roku i połączoną z kopalnią Szombierki w 1970 roku. Jak wyjaśnia Jerzy Kasperek, prezes Towarzystwa Miłośników Orzegowa, celem takich działań jest zachowanie pamięci o górniczym dziedzictwie regionu dla przyszłych pokoleń.

Pewnego dnia, stojący przed jednym ze sklepów w Goduli wagonik przykuł uwagę prezesa Kasperka. Po uzyskaniu zgody właścicielki, członkowie TMO przystąpili do renowacji wagonika. Prace te zostały nieodpłatnie wykonane przez firmę „Remasz”, a transport do Chebzia oraz instalację na miejscu przeprowadziła firma Sport-Rebel.

Swoją działalnością skupioną na ochronie dziedzictwa górniczego, Towarzystwo Miłośników Orzegowa zwróciło uwagę prof. Marty Tomczok z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, która realizuje projekt poświęcony upamiętnieniu „Narodowego dziedzictwa węgla kamiennego”. W ramach tego projektu, pamiątkowe wagoniki zostały sfotografowane jako unikalne symbole śląskich kopalń.

Członkowie TMO nieustannie angażują się w różne działania związane z ochroną i upamiętnieniem miejscowej historii, w tym przygotowują warsztaty dla młodzieży z IV Liceum Ogólnokształcącego im. Herberta Clarka Hoovera. Jak podkreśla wiceprezes Marek Kobierski, takie działania są niezbędne w czasach, kiedy górnicza symbolika staje się coraz mniej zrozumiała dla młodego pokolenia.

Ważnym elementem działalności TMO jest organizacja corocznych spotkań Karolowców – pracowników nieistniejącej już kopalni Karol. Tradycja ta jest kontynuowana od 2012 roku i gromadzi co najmniej 30 osób. W tym roku po raz pierwszy odbyła się także impreza plenerowa „Majówka na Karolu”, która ma stać się cyklicznym wydarzeniem pełnym integracji TMO z mieszkańcami dzielnicy.

Co roku Towarzystwo wydaje także kalendarze zawierające bogatą dokumentację zdjęciową dawnego Orzegowa. W ramach swojej działalności, członkowie stowarzyszenia dbają również o miejscowy cmentarz, a pochodzące z kwest przeprowadzanych w Dzień Wszystkich Świętych fundusze przeznaczają na renowację jego zabytków. Stawiają również tablice pamiątkowe, które utrwalają pamięć o historii Orzegowa.

Towarzystwo Miłośników Orzegowa powstało w 2007 roku i od tego czasu na dobre wrosło w krajobraz dzielnicy. Przez lata działalności, członkowie Towarzystwa zdążyli zrealizować wiele inicjatyw poświęconych upamiętnieniu swojej małej ojczyzny. TMO ma również swoją filię w niemieckim Leverkusen, której przewodniczącym jest Janusz Nowara, jednocześnie członek zarządu TMO. Współpraca ta przynosi korzyści finansowe dla działalności Towarzystwa, pozwalające na realizację kolejnych projektów.

W przyszłym roku, przy okazji obchodów 720-lecia istnienia Orzegowa, członkowie Towarzystwa planują zorganizowanie wielkiego festynu. Jest to kolejne wydarzenie, któremu Towarzystwo Miłośników Orzegowa będzie mogło nadać szczególny charakter.